واتر استاپ چیست؟ انواع واتراستاپ +عکس
واتر استاپ، ابزاری برای مسدود کردن درزهای اجرائی و انبساطی بتن می باشد. لازم به ذکر است که به دو دلیل در طراحی سازه های بتنی، درز لحاظ می گردد.
اولین دلیل، محدودیت اجرائی می باشد. سازه های بزرگ بتنی معمولا در زمانی طولانی اجرا می شوند و لذا لازم است که مرحله به مرحله بتن ریزی انجام پذیرد. این درزها بسته به طراحی در مقاطع معینی آورده می شوند که به درزهای اجرائی معروف می باشند. قطعات بتنی دو سمت درز فاقد پیوستگی بوده و چنانچه در مجاورت فشار هیدرولیکی آب و یا هر سیال نفوذپذیری قرار گیرد، سیال از این درز عبور کرده و به آنطرف سازه مهاجرت می کند. این موضوع در سازه های آبی و فاضلابی بخصوص حائز اهمیت می باشد، اگرچه در هر سازه ای که احتمال فشار استاتیکی یا دینامیکی یک سیال به درز باشد، آن درز باید آب بند شود. سدها، کانالهای انتقال آب، تونلها و سازه های بتنی زیرزمینی، طبفات منفی ساختمانها، استخرها و حوضچه های نگهداری آب و فاضلاب از رایجترین سازه های موضوع این بحث می باشند.
موارد مؤثر بر قیمت واتر استاپ: کنترل ابعادی و ظاهری، بوی محصول، مقاوت شیمیایی
دلیل دوم در طراحی درز در سازه بتنی، پیش بینی حرکاتی است که در آن بخش از سازه قطعی و یا محتمل می باشد. حرکات ناشی از انبساط و انقباض حرارتی بتن وحرکات ناشی از جابجائی سازه در اثر تنشهای احتمالی در سازه نظیر زمین لرزه عواملی هستند که لازم است مفری برای تحلیل این تنشها ایجاد شود. این درزها که به درزهای انبساطی و یا حرکتی موسوم می باشند فضائی می باشند که سازه بتواند حرکات فوق را در آن مستهلک نموده و جلوی تخریب سازه در اثر فشارهای وارده گرفته شود. این درزها شبیه به شیر اطمینان عمل می کنند و یک فاصله حدود 1 تا 3 سانتی را بین دو سازه ایجاد می کند که لازم است توسط ابزار مناسب پر شود و ارتباط دو سمت سازه بسته شود.
تصویری از واتراستاپ بعد از نصب و انجام عملیات بتن ریزی
واتراستاپ ها به شکل نوارهای منعطف با پهنا و ضخامت معین بوده که قبل از بتن ریزی، مطابق نقشه درزها در زمان قالب بندی در سازه مستقر می شوند که نیمی از این نوار در بتن ریزی سازه اول در بتن دفن می شود و نیم دیگر آن در بتن سازه جدید مدفون می شود و در طول امتداد درز، این نوار درز را می بندد.
انواع واتراستاپ ها و مزیت های این محصول
این محصول با توجه به مکان استفاده و نوع پروژه در انواع مختلفی تولید و مصرف می‌شود که در ادامه این مقاله به انواع واتراستاپهای مورد استفاده در پروژه‌ها می‌پردازیم.
1- واتر استاپ پلیمری (پی وی سی)
اولین واتراستاپ های پلیمری در سد هوور کلرادو آمریکا در سال 1930 به مصرف رسیده است و در دهه 1950 استفاده از این محصول به طور جدی در پروژه های عمرانی آغاز گردیده است. ارزانی این مواد نسبت به نوع لاستیکی آن و قابلیت جوش پذیری پی وی سی از مزیتهای پی وی سی نسبت به نوع لاستیکی می باشد. برتری واتراستاپهای لاستیکی نسبت به نوع پی وی سی، واکنش پذیری پائین آن نسبت به ترکیبات آلی هیدروفوبیک می باشد و مصرف این نوع واتراستاپها همچنان در پروژه هایی که سیال مجاور درز بتن از نوع ترکیبات نفتی و یا دیگر سیالات هیدروفوبیک می باشد رایج است.
تصویری از نمای بالای واتراستاپ پی وی سی
مزیت های واتر استاپ PVC:
- راحتی اجرا
- تنوع در طرح
- تنوع در سایز
- قیمت مناسب محصول به نسبت مدل فلزی آن
- قابلیت جوش پذیری پی وی سی
این محصول به شکل رول پیچ در متراژ معمولا 25 متری عرضه می شوند و در هنگام اجرا، لازم است که به ابعاد مورد نیاز بریده و یا به یکدیگر جوش داده شوند. جوش دادن واتراستاپهای لاستیکی توسط آپارات صورت می پذیرد و جوش واتراستاپهای پی وی سی به شکل ذوب دو سر این محصول و چسباندن دو بخش مذاب به یکدیگر می باشد.
2- واتر استاپ های فلزی
تصویری از رول واتراستاپ فلزی
انواع نوارهای فلزی قدمتی طولانی جهت کسب این هدف مهم دارند که با ورود واتراستاپهای پلیمری از مصرف آنها کاسته شده است. مشکل واتراستاپ فلزی اینست که باید از جنس مقاوم در برابر اکسایش در شرایط درزهای بتن باشند. استفاده از فلزات نجیب و استیل گران بوده و انواع آهنی آن باید حتما تمهیداتی مانند پوشش دهی پلیمری داشته باشند تا در برابر اکسایش و خوردگی مقاوم شوند. دلایل فوق باعث گرانی این نوع واتراستاپها می شود.
3- واتراستاپ هیدروفیلی
نوع جدیدی از واتراستاپهای پلیمری توسعه یافته اند که به واتراستاپهای هیدروفیلی معروفند. ترکیب مواد این محصولات از دو بخش اصلی تشکیل شده است.
تصویری از رول واتراستاپ هیدروفیلی
- یک بخش پلیمری الاستومری که اسکلت واتراستاپ را تشکیل می دهد. این پلیمر باید انعطاف لازم برای تغییرات حجمی را داشته باشد.
- یک فیلر که در بافت بخش پلیمری فوق پخش شده است. این فیلر در تماس با آب، تمایل به جذب آب داشته و پس از جذب آب افزایش حجم پیدا می کند.
این نوع محصولات برای مقاطعی مصرف دارند که یک سازه بتنی جدید را بر روی یک سازه قدیمی اجرا شده و یا المانی غیر بتنی می خواهیم ایجاد کنیم و لازم است که درز ایجاد شده آب بند شود. این محصول در مقطع سازه قدیمی چسبانده شده و بتن جدید بر روی آن ریخته می شود. پس از سرویس گیری از سازه، چنانچه آب به درز راه یابد، پس از تماس با این محصول، جذب فیلر آب دوست شده و باعث ایجاد یک فشار بالا در شبکه پلیمری شده و این شبکه را به منافذ بتن با نیروی بالا می فشارد، بطوریکه حتی بافت پلیمری به منافذ بتن های مجاور نفوذ کرده و در نهایت مانع از عبور آب از درز می شود.
باید توجه داشت که این محصولات جایگزین واتراستاپهای پی وی سی نیستند و در پروژه های بزرگ حتما باید در زمان طراحی سازه، لحاظ شده و به شکل استاندارد مصرف شوند. فشارهای بالای هیدرولیکی در بازه های زمانی طولانی مواردی است که از عهده واتراستاپهای هیدروفیلی خارج می باشد. هرچند روند توسعه این ترکیبات همچنان ادامه دارد و باید منتظر نتایج جدید از این خانواده جدید بود.
سوالات متداول واتر استاپ (واتراستاپ)
در این قسمت از بلاگ کپکوکالا به سوالاتی که عموما در مورد واتر استاپ (واتراستاپ) پرسیده می‌شود و دغدغه مهندسان در خصوص آشنایی با این محصول است پاسخ داده ایم:
1- سریعترین راه برای کنترل کیفیت واتراستاپ خریداری شده چیست؟
واتراستاپ باید از نظر ظاهری سطح بدون اعوجاجی داشته باشد و هیچگونه زدگی در سطح و کناره ها نداشته باشد. ضمنا بوی مواد نفتی نباید داشته باشد که برخی تولید کنندگان برای ارزانی از نفت در ترکیب خود استفاده می کنند. دانسیته واتراستاپ با کیفیت واتراستاپ معمولا نسبت معکوس دارد و با کاهش دانسیته واتراستاپ کیفیت آن بهبود می یابد و لذا با توزین دو واتراستاپ با مشخصات ظاهری برابر، آنکه وزن کمتری دارد بهتر می باشد. واتراستاپ نه زیاد نرم باید باشد و نه زیاد خشک و نرمی واتراستاپ تا حدی تجربی قابل تشخیص است که در کارخانه با دستگاه تست سختی سنجیده می شود که بین 65 تا 85 shore A مورد تائید می باشد.
2- آیا آزمون ازدیاد طول واتراستاپ باید در جهت عرض صورت پذیرد یا در جهت طول؟
استانداردهای مرجع، همگی بر این اساس می باشند که ازدیاد طول واتراستاپ در امتداد طول نوار باید باشد و به غلط در کشور ما مصطلح شده است که ازدیاد طول واتراستاپ باید در عرض واتراستاپ تست شود و این مورد غلط می باشد.
3- آیا میتوان برای اتصال دو سر واتر استاپ از چسب استفاده کرد؟
روش استاندارد اتصال دو سر واتراستاپ به یکدیگر جوش واتراستاپ می باشد که یا با هوای داغ و استفاده از پروفیل های مناسب انجام می گیرد و یا با استفاده از هویه جوش که یک صفحه مسی یا تفلونی می باشد که دو سر واتراستاپ کنار هم قرار می گیرد و با ذوب دو سر واتراستاپ آنها را به هم می چسبانند. چسباندن واتراستاپ با چسب در هیچ مرجعی توصیه نمی شود چون به مرور زمان جدایش چسب از سطح واتراستاپ اتفاق می افتد و نشتی از آنجا محتمل است.
ثبت دیدگاه