زمان مطالعه
04
دقیقه
تاریخ انتشار : 1400/02/06
آنچه در این مطلب خواهید آموخت
پنهان کردن سرفصل ها
پوزولان چیست؟
پوزولان يك ماده سيليسی يا سيليسي-آلوميناتي كه به تنهايی خاصيت سیمانی جزئي داشته و يا نداشته اما پودر نرم و همگن شده آن در حضور رطوبت و درجه حرارت معمولي با هيدروكسيد كلسيم وارد واكنش شيميايی شده و تشکیل تركيباتی را میدهد که دارای خواص سیمانی می باشند. هنگام سخت شدن سيمان پرتلند، فازهاي سيمان، بطور عمده C3S و C2S ، بتدريج هيدراته ميشوند و هيدروكسيد كلسيم (آهك آبدار) را ميسازند. آهك آبدار آزاد شده قابليت حلاليت دارد و در اين صورت پس از انحلال آن، بتن سخت شده از هم پاشيده ميشوند. مواد پوزولاني از فرسودگي و از هم متلاشي شدن بتن در اين حالت جلوگيري ميكنند. زيرا آهك آبدار آزاد شده به راحتي ميتواند با مواد پوزولاني تركيب گردد و تشكيل سيليكات كلسيم آبدار دهد كه قابليت استحكام و مقاومت سيمان را به تدريج افزايش ميدهد.خاصیت پوزولانی
خاصيت پوزولاني عبارتست از قابليت واكنش مواد آتشفشاني و غيرآتشفشاني با آهك (در حضور آب) و تشكيل تركيبات جديد با خاصيت سيماني. منظور از آهك مورد اشاره، آهك آزاد موجود در ملات سيمان و بالاخره آهك آزاد حاصل از هيدراته شدن فازهاي سيمان مي باشد.
عوامل مؤثر برروی فعاليت پوزولانی
واكنش پذيری پوزولان‌ها با آهك به ويژگي‌های اساسی پوزولان مانند تركيبات شيميايی و مينرالوژی، تغيير شكل ساختمانی، ميزان فاز شيشه ای و نرمی آن بستگی داشته و همچنين متأثر از عواملی مانند چگونگی اضافه نمودن افزودنی ها و رفتار حرارتی می باشد. به غير از توف‌های زئوليتی، همه پوزولان‌ها دارای مقادير زيادي از SiO2+Al2O3 با ساختمان شيشه ای يا آمورف می باشند. پوزولان‌ها و شيشه های دارای خاصيت پوزولانی دارای يك فعاليت تكاملي مي باشند و رسيدن به نقطه اتمام زماني است كه حداكثر آهك موجود در محيط تحت تأثير شيشه های آزاد و بيشكل تبديل به سيليكات‌هاي كلسيم هيدراته شده و با يون‌هاي آزاد موجود در محيط به تعادل برسد. در حالت كلی فعاليت پوزولان‌ها به عوامل زير بستگي دارد :- تركيب شيميايي
- ساختار مينرالوژی
- مورفولوژی
- نسبت فاز شيشه ای به فاز كريستالي (سيليس كريستالی/ سيليس آمورف)
- درجه نرمي و قابليت نرم شدن
- مقدار و نوع آهك اضافه شده و نيز مقدار آبی كه در تشكيل فازهای هيدراته دخالت دارند و همچنين بر سفت و سخت شدن و استحكام سيستم پوزولان – آهك اثر دارند.
- درجه حرارت
- برخی مواد افزودنی (تسريع كننده گيرش نظير Na2SO4، Na2CO3و NaOH)
انواع پوزولان
پوزولان‌ها در دو نوع زیر دسته بندی می گرددند.- پوزولان های طبیعی
- پوزولان های مصنوعی
پوزولانهای طبیعی
موادی كه تنها به خاطر توليد پوزولان، فرآوری شده اند و انواع آن به شرح زیر می باشد:
- شيشه هاي آتشفشاني تغيير نيافته
- توف های آتشفشانی
- رس های تلكيس شده يا شيل ها
- خاک دياتومه
پوزولانهای مصنوعی
پوزولانهای مصنوعی، مواد طبيعي كه بر روي آنها فرآوري حرارتي انجام گرفته، تا خواص پوزولاني پيدا كنند. انواع پوزولانهای مصنوعی به شرح زیر میباشد:
- خاكستر بادي
- دوده سيليسي
- سرباره کوره های آهن گدازی
- متاكائولن
پوزولانهای ايران
پوزولان های ایران را می توان به سه دسته زیر تقسیم بندی نمود.- توف‌های سبز سازند كرج
- توف برش های پاميسدار نئوژن
- جريان های خاكستر و پاميس دوران چهارم
توف‌های سبز سازند كرج
اين مجموعه سنگي در سرتاسر رشته كوه البرز، تالش، طارم و بخشهايی از آذربايجان گسترش دارند. لذا در استان های تهران، سمنان، قزوين، گيلان، زنجان، آذربايجان شرقي و غربي احتمال وجود آن ها بيشتر از ساير نقاط است.توف برش های پاميسدار نئوژن
اين نوع سنگ ها در استان های آذربايجان شرقی و غربی، كردستان، زنجان، كرمان، يزد، خراسان و سيستان و بلوچستان گسترش زيادی دارند.جريان های خاكستر و پاميس دوران چهارم
اين سنگ ها در نواحي اردبيل، شمال تهران، دماوند و سيستان و بلوچستان (كوه های تفتان و بزمان) گسترش داشته و در كارخانه های سيمان خاش و نكا مورد بهرهبرداری قرار می گيرند.مزايای استفاده از پوزولان
برای بیان مزایای پوزولان ها می توان فواید استفاده را از سه دید بررسی نمود.- از لحاظ اقتصادي
- از لحاظ فنی
- از لحاظ زيست محيطي
ثبت دیدگاه